Ιστορία Τσαγκαράδας

Χρήσιμα τηλέφωνα: Δήμος Ζαγοράς-Μουρεσίου 2426 0 22520 Αστυνομία Ζαγοράς 2426 0 22529 Δημοτική Βιβλιοθήκη Ζαγοράς 2426 0 22591

Είναι η νέα λαμπρή εποχή της Τσαγκαράδας που δημιουργείται απ’ τη γενιά των ευεργετών της οι οποίοι μεγαλουργώντας στην ξένη δεν παύουν να θυμούνται και τη γενέτειρά τους που στολίζεται έτσι με θαυμάσια έργα κοινής ωφελείας (σχολεία, εκκλησίες, καλντερωμένους δρόμους, υδραγωγεία ) και μ’ εξαίρετα οικοδομήματα που φέρνουν έκτυπη τη σφραγίδα της αρχοντιάς και του δημιουργικού οίστρου του απόδημου τσαγκαραδιώτικου στοιχείου. Είναι η εποχή που ο Νανόπουλος χτίζει (1863) τη Σχολή Τσαγκαράδας στη συνοικία Αγίας Παρασκευής, κατασκευάζει το υδραγωγείο των Αγίων Ταξιαρχών και δίνει 1,000 λίρες για την κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου Τσαγκαράδας – Μηλεών. Τον ίδιο περίπου καιρό οι αδελφοί Αχιλλά (οι Αχιλλόπουλοι), ευεργέτες και του αιγυπτιωτή ελληνισμού ,χτίζουν και συντηρούν την Εμπορική Σχολή και με γενναίο κληροδότημα μεριμνούν για την και μετά το θάνατο τους άψογη λειτουργία της. Ακόμα ο Ν. Στακός ανακαινίζει στην ίδια περίοδο την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, δίνει μεγάλα ποσά για το δρόμο Μηλεών – Τσαγκαράδας και κληροδοτεί στην κοινότητα ένα μεγάλο ποσόν, αυτό που και με τη συμβολή του Ε .Ο. Τ . δίνει στις μέρες μας στην Τσαγκαράδα το λαμπρό τουριστικό της ξενοδοχείο. Οι Καρταλαίοι εξ ’άλλου , με πρώτον τον Ιωάννη Καρτάλη (1842 – 1907) προσφέρουν τεράστιες υπηρεσίες στον αγώνα για τη λευτεριά της σκλάβας Θεσσαλίας και χτίζουν τη δημοτική Σχολή των Αγίων Ταξιαρχών , ενώ κι άλλοι πολλοί – αποτελούν στρατιά οι ευεργέτες του πανώριου χωριού – συμβάλλουν μ’ όλες τους τις δυνάμεις στο να καταστεί η Τσαγκαράδα περί τα τέλη του περασμένου αιώνα και στις αρχές του σημερινού , το ομορφότερο αρχοντοχώρι της ανατολικής πηλιορείτικης πλευράς.

Την ίδια εξ’ άλλου περίοδο, λαμπροί πνευματικοί εκπρόσωποι του γραμμένου χωριού , με πρώτον το διάσημο βυζαντινολόγο Σοφοκλή Ευαγγελινό Τριανταφυλλίδη, γνωστό στη διεθνή βιβλιογραφία με το όνομα SOPHOCLES , τιμούν και προβάλλουν στο πανελλήνιο με την έξοχη πνευματική προσφορά τους , το όνομα της πανέμορφης μικρής τους πατρίδας.

Σαν φυσικό επακόλουθο όλων των παραπάνω έρχεται το γεγονός ν’ αποτελεί η Τσαγκαράδα στα τέλη του 19ου αιώνα ένα από τα μεγαλύτερα και πλουσιότερα χωριά ολόκληρου του Πηλίου.

Ο Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης, περιγράφοντας στα 1887 στο ημερολόγιο του «η Φήμη» την τότε κατάσταση του χωριού, αναφέρει μεταξύ των άλλων ότι οι κάτοικοι του , σύμφωνα με την απογραφή που έγινε μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας , ανέρχονταν σε 1739, υπολογίζει σε 500 τα χωρισμένα σε τέσσερις μαχαλάδες σπίτια του χωριού , παρέχει πληροφορίες και για τις εκκλησίες του, που σπουδαιότερες ήταν τότε η καινούργια Αγία Παρασκευή (η παλιά χτίστηκε στα 1719), ο Άγιος Γεώργιος, η Αγία Κυριακή και οι Άγιοι Ταξιάρχες. Παρατηρεί ακόμα ότι κατά το έτος εκείνο (1887) το ελληνικό σχολείο το διατηρούμενο «από των κληροδοτημάτων των φιλόμουσων και φιλοπάτριδων αδελφών Αχιλλά» είχε πενηνταδύο μαθητές , ενώ τα τρία δημοτικά είχαν εκατόν ογδόντα επτά μαθητές, και τα δύο παρθεναγωγεία εκατόν δεκατρείς μαθήτριες.

Στα ίδια αυτά χρόνια , οι μικρότερες συνοικίες Άγιος Γεώργιος, Σφετσέϊκα, Μωραϊτέικα, Ρεματισέϊκα , Γιουμπρούκι και Τζαβελέϊκα , που στα χρόνια της τουρκοκρατίας αναγνώριζαν σαν έδρα τους την Αγία Παρασκευή (όπου και η έδρα του τούρκου Αγά που έμενε στο και σήμερα ονομαζόμενο «μπεϊλίκι») προσαρτήθηκαν στις τρεις μεγαλύτερες συνοικίες κι ενορίες Αγίας Παρασκευής , Αγίων Ταξιαρχών και Αγίας Κυριακής κι αποτελέσανε τη κοινότητα Τσαγκαράδας που ήταν πρωτεύουσα του Δήμου Μουρεσίου ως το 1912, Δήμου που περιλάβαινε και τα γύρω χωριά Λαμπνού, Ξορίχτι και Μούρεσι.

Στα χρόνια που ακουλούθησαν μετά την πρώτη διάλυση των Δήμων (1912) και μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, το χωριό αρχίζει και πάλι να φθίνει κι η παρακμή του τούτη συνεχίζεται και σήμερα παρά την τουριστική στις μέρες μας εξέλιξη του. Και τούτο όχι τόσο γιατί το μεταλλείο χρυσού , που βρέθηκε όπως αναφέρει ο Μάγνης στο μέσον των συνοικιών ,έπαψε πια ν’αποδίνει (είναι γνωστό πως ποτέ δεν απέδωσε τίποτα) αλλά γιατί στο μεταξύ στέρεψε το αληθινό. . . χρυσωρυχείο που ανακάλυψαν οι τσαγκαραδιώτες όχι στο χωριό τους αλλά στη χώρα του Νείλου….