Ιστορία Ζαγοράς

ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΘΕΡΕΤΡΟ,   

Η Πατρίδα Συμαντικών Ανθρώπων

(χ.μ. 47 μέσω Χανίων-μέσω Τσαγκαράδας 83, υψόμ.480 μ)Από τη Μακρυρράχη ο δρόμος ανηφορίζει και στη θέση Καράβωμα συναντά τον άλλον που κατηφορίζει από τα Χάνια. Ενωμένοι στο σημείο αυτό οι δύο περιφερειακοί δρόμοι, που σχηματίζουν το λεγόμενο «κύκλωμα του Πηλίου», μας οδηγούν στη Ζαγορά, το μεγαλύτερο και ιστορικότερο χωριό του Ανατολικού Πηλίου. Ένα κεφαλοχώρι που, όπως είναι απλωμένο στην καταπράσινη και ηλιόλουστη πλαγιά του, χωρισμένο στις τέσσερις μεγάλες συνοικίες (Αγία Παρασκευή ή Περαχώρα, Αγία Κυριακή, Άγιο Γεώργιο, Σωτήρα), δίνει την εντύπωση στον επισκέπτη που το βλέπει από απέναντι πως πρόκειται για ένα συγκρότημα τεσσάρων χωριών.

Το τοπωνύμιο Ζαγορά έχει πιθανότητα σλαβική προέλευση και σημαίνει τον τόπο που είναι πίσω από το βουνό. Για αυτό και παλαιότερα όλα τα πίσω χωριά του Πηλίου τα έλεγαν «χωριά της Ζαγοράς», ενώ και το ίδιο το Πήλιο ήταν κάποτε γνωστό και ως «βουνό της Ζαγοράς». Κι όσο για την ίδια τη Ζαγορά, αυτή ήταν παλιότερα γνωστή ως Σωτήρα, από την ομώνυμη μεταβυζαντινή μονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στη θέση της οποίας βρίσκεται σήμερα ο ομώνυμος ενοριακός ναός της επίσης ομώνυμης συνοικίας.

Το χωριό συνοικίστηκε στη σημερινή του θέση στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, με πρώτους, μάλλον, οικιστές τους κατοίκους ενός παλιότερου οικισμού που πρέπει να υπήρχε στη θέση Παλιόκαστρο, τρία περίπου χιλιόμετρα βορειανατολικά από το κέντρο της σημερινής Ζαγοράς, όπου είχαν βρεθεί αρκετά οικοδομικά λείψανα. Η Ζαγορά μεγάλωσε με τον ερχομό και την εγκατάσταση προσφύγων και φυγάδων από όλη τη σκλαβωμένη στους Τούρκους χώρα.

Αν και «χάσι» τα χρόνια εκείνα, η Ζαγορά είχε μια ζηλευτή χειροτεχνική και εμποροναυτική δραστηριότητα από τα μέσα του 18ου αιώνα και μετά, ιδιαίτερα στην παραγωγή και εμπορία μεταξιού και σκουτιών, στην ποσότητα και ποιότητα των οποίων είχε την πρωτιά στο Πήλιο. Οι Ζαγοριανοί εμποροκαραβοκύρηδες τα μετέφεραν με τα περίφημα «ζαγοριανά καράβια»σε όλα τα τότε γνωστά «πόρτα» της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας.